Catfish

มัคคุเทศก์ภาษาอังกฤษท่านหนึ่งถามถึงชื่อปลา ท่านพาฝรั่งไปวัดพนัญเชิง พระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นวัดที่มีเขตอภัยทานอยู่ริมน้ำที่นั่นจะมีปลาเยอะแยะ ท่านเจอปลาไม่มีเกล็ดลำตัวยาวเรียว ด้านข้างแบน ลำตัวสีเทาดำท้องขาว มีหนวด ๒ คู่อยู่ริมฝีปาก บนคู่หนึ่ง ล่างคู่หนึ่ง ตรงหางจะมีครีบ ไขมันเป็นตุ่ม
“ไกด์รุ่นพี่บางคนบอกว่า เป็นปลาเทโพ บางคนบอกว่าเป็นปลาเทพา ส่วนภาษาก็ใช้กันมั่วซั่วไป อยากให้คุณนิติภูมิช่วยแปลปลาเทโพ เทพา เป็นภาษาอังกฤษให้หน่อยครับ”

ตอบ

ลักษณะที่ท่านเล่ามา ไม่น่าจะเป็นปลาเทโพ หรือเทพา แต่น่าจะเป็น “ปลาสวาย” ที่ฝรั่งเรียกว่า Striped catfish แปลตรงตัวก็คือ ปลาที่มีลาย strip สทริพ เป็นแถบไปตามลำตัว ตอนยังเป็นปลาสวายเด็กตัวเล็กอยู่ แถบหรือ strip นี้จะเด่นเห็นชัด พอเป็นปลาตัวใหญ่ใจเด็ด strip ที่ว่าจะจางหายหรือเลือนไปครับ
ปลาเทโพกับปลาสวายเหมือนกันมาก แต่เทโพมีจุดดำข้างลำตัว อยู่เหนือฐานครีบอก ถ้าเจอปลาที่มีจุดดำที่กกหูทั้งสองข้าง ท่านมัคคุเทศก์พ่นอิงลิชอวดฝรั่งไปเลยว่า อ้า นี่คือ Black ear catfish คนไทยเรียก ปลาเทโพ ส่วนเทพาตัวใหญ่ ถ้าโตเต็มที่ยาวตั้ง ๒ เมตร น้ำหนักตั้ง ๑๐๐ กิโลกรัม ถ้าท่านจะแปลให้ฝรั่งฟังต้องบอกว่าปลาเทพาคือ Chaophraya giant catfish

[source: บทความของ ร.ต.อ.นิติภูมิ นวรัตน์ "เปิดฟ้าภาษาโลก"]